مدل شش کلاه یک تکنیک خلاقیت و تفکر است
مدل شش کلاه یک تکنیک خلاقیت و تفکر است که توسط ادوارد دوبونو، یک متخصص در زمینه تفکر خلاق و تفکر جانبی، ابداع شده است.
این تکنیک به شما کمک میکند که از طریق شش سبک فکری مختلف، به یک موضوع یا مسئله نگاه کنید و راهحلهای جدید و خلاقانه برای آن پیدا کنید. برای هر سبک فکری یک کلاه با رنگی مخصوص در نظر گرفته شده است.
شما با گذاشتن هر کلاه بر سر، سعی میکنید نقش و نگرش آن کلاه را بازی کنید و بدون تعصب و پیشداوری، درباره موضوع فکر و حرف بزنید.
مدل شش کلاه یک تکنیک خلاقیت و تفکر است
این شش کلاه عبارتند از:
– کلاه سفید: این کلاه مربوط به واقعیتها، اطلاعات و ارقام ملموس میشود. شما با این کلاه باید فقط واقعیتها را بدون هیچ قضاوتی مورد کنکاش قرار دهید، مثل یک کامپیوتر.
– کلاه قرمز: این کلاه متکی بر احساسات است. شما با این کلاه باید احساسات و عواطف خود را درباره موضوع
بروز دهید، بدون نیاز به استدلال یا توجیه.
– کلاه سیاه: این کلاه بهطور خاص روی نظرات منطقیِ منفی تاکید دارد. شما با این کلاه باید جنبههای منفی و بدبینانه موضوع را ابراز کنید و دلایل عدم موفقیت و شکست را برشمرید.
– کلاه زرد: این کلاه تفکر سازنده مثبت را نمایندگی میکند. شما با این کلاه باید جنبههای مثبت و خوشبینانه موضوع را مورد توجه قرار دهید و به محاسن و مزایای آن پرداخته باشید.
– کلاه سبز: این کلاه سمبل تفکر خلاق و تفکر جانبی است. شما با این کلاه باید ایدهها و راهحلهای جدید و خلاقانه را پیشنهاد داده یا درخواست کنید، بدون نقد یا قضاوت.
– کلاه آبی: این کلاه نظارت و ساماندهی فرآیند تفکر را به عهده دارد. شما با این کلاه باید هدف، دستورالعمل، خروجی و نتایج فرآیند تفکر را مشخص و ارزیابی کنید.
مدل شش کلاه میتواند به شما کمک کند که تفکر خود را ساده و به جریان بیاورید و از اشتباهات متداول در تصمیمگیریها جلوگیری کنید. این مدل همچنین میتواند به شما اجازه دهد که از چندین دیدگاه به یک مسئله نگاه کنید و با توجه به نقش خود، بهترین راهحل را انتخاب کنید.
یک مثال ‼️‼️
فرض کنید شما میخواهید یک نوع چای جدید با طعم و خواص متفاوت را به بازار عرضه کنید. شما میتوانید با استفاده از شش کلاه تفکر، این ایده را از چندین جنبه بررسی کنید و نقاط قوت و ضعف آن را شناسایی کنید. برای این کار، شما باید به ترتیب زیر عمل کنید:
کلاه سفید: شما با این کلاه باید واقعیتها و اطلاعات موجود را درباره بازار چای و نیازهای مشتریان جمعآوری کنید. مثلا تحقیقات بازار، آمار فروش، نظرسنجیها، تحلیل رقبا، قوانین و مقررات
کلاه قرمز: شما با این کلاه باید احساسات و عواطف خود را درباره چای جدید بروز دهید، بدون نیاز به استدلال یا توجیه. مثلا علاقه، هیجان، ترس، نگرانی
کلاه سیاه: شما با این کلاه باید جنبههای منفی و بدبینانه چای جدید را ابراز کنید و دلایل عدم موفقیت و شکست را برشمرید. مثلا هزینههای تولید و تبلیغات، ریسکهای بازاریابی، عدم پذیرش مشتریان، وجود رقبای قوی
کلاه زرد: شما با این کلاه باید جنبههای مثبت و خوشبینانه چای جدید را مورد توجه قرار دهید و به محاسن و مزایای آن پرداخته باشید. مثلا تفاوت و خلاقیت در طعم و خواص، جذب مشتریان جدید، افزایش سود و سهم بازار
کلاه سبز: شما با این کلاه باید ایدهها و راهحلهای جدید و خلاقانه را پیشنهاد داده یا درخواست کنید، بدون نقد یا قضاوت. مثلا نام و بستهبندی چای جدید، استفاده از تخفیفات و هدایای تبلیغاتی، همکاری با فروشگاهها و رستورانها
کلاه آبی: شما با این کلاه باید هدف، دستورالعمل، خروجی و نتایج فرآیند تفکر را مشخص و ارزیابی کنید. مثلا تعریف مسئله، تعیین زمان و نحوه استفاده از هر کلاه، خلاصه سازی نظرات ، تصمیم گیری نهایی
