مفاهیم منابع انسانی
۱- مدیریت منابع انسانی چیست؟ هدف از مدیریت منابع انسانی را بیان کنید. فعالیتهای مدیریت منابع انسانی بر چه مبنایی است؟
مدیریت منابع انسانی ،رویکردی راهبردی ،جامع و منسجم به استخدام ،توسعه و سلامت افرادی است که در سازمان مشغول به کار می شوند.
هدف آن کسب موفقیت توسط افراد،کسب اثربخشی و فراهم آوردن بیشترین قابلیت در جهت تحقق اهداف سازمان با استفاده بهینه از منابع موجود می باشد
فعالیتهای آن عبارتند از : مدیریت راهبردی منابع انسانی،مدیریت سرمایه های انسانی، مسئولیت اجتماعی سازمانها، مدیریت دانش ، توسعه سازمانی ، برنامه ریزی منابع انسانی ، استخدام و انتخاب و مدیریت استعدادها ، تجزیه و تحلیل شغل ، مدیریت عملکرد ، یادگیری و توسعه ، مدیریت پاداشها ، روابط کارکنان ، ایمنی ، رفاه و سلامت کارکنان و ارائه خدمات به آنان. در این میان ، تجزیه و تحلیل ،طراحی و ارزشیابی شغل از مهمترین زیرسیستمهای منابع انسانی هستند.
۲- اهمیت و کاربردهای تجزیه و تحلیل شغل را نام برده و هر یک را شرح دهید.( ۴ مورد به دلخواه)
شرح شغل: خلاصه مکتوبی از شرح کار و تصویر کلی از جوهر و اساس کار است و شناسه های شغل ، خلاصه شغل ، وظایف و مسئولیت ها ، روابط گزارش دهی ، پاسخگویی و حداقل شرایط احراز لازم برای انجام شغل را در بر می گیرد. مهمترین کارکرد آن عبارت است از : آموزش هدف و ماهیت شغل ، به فردی که از قبل شناختی از شغل ندارد.
ارزشیابی شغل: به معنای فرایند ارزشگذاری مشاغل است. کارفرمایان می خواهند میان آنچه که به مشاغل گوناگون پرداخت می کنند و ارزش آن مشاغل با سایر مشاغل شرکت تناسب وجود داشته باشد
طبقه بندی شغل: فرایندی است که تعدادی از مشاغل را در قالب خوشه ها یا خانواده های مشابهی از مشاغل قرار می دهد و در تنظیم ساختار پرداخت و انتخاب کارکنان ، اهمیت بسیاری دارد.
طراحی و باز طراحی شغل: منظور از بازطراحی شغل ، مرتب کردن وظایف به گونه ای است که مشاغل و کارکردهای جدید ، جایگزین انواع قدیمی شوند.
شرایط احراز شغل : ویژگیهای لازم یا مطلوب برای انجام شغل است ، مثل دانش ، مهارتها و تواناییهای لازم برای انجام شغل.
ارزیابی عملکرد : به معنای ارزیابی عملکرد شغلی کارکنان و تیمها در یک دوره زمانی مشخص است.
برنامه ریزی منابع انسانی و کارمندیابی: تجزیه و تحلیل شغل می تواند دانشها ، مهارتها و تواناییهای مورد نیاز برای موفقیت در یک شغل خاص را مشخص کند.سپس سازمانها برنامه های شناسایی ، کارمند یابی و انتخاب کارکنان را طراحی کرده و متقاضیان با دانش ، مهارتها و توانایهای لازم را استخدام می کنند.
۳- تعریف شغل و مفاهیم مرتبط با آن را در قالب یک مثال توضیح دهید.( مهم )
شغل مجموعه ای از تکالیف، وظایف ، فعالیتها و عناصری است که بتواند به تنهایی توسط یک شاغل انجام شود.
برای تمایز میان مشاغل نیاز به مفاهیم جزئی تری داریم. بنابراین یک سطح پایین تر را در نظر می گیریم که رسته شغلی می باشد. به عنوان نمونه کلیه مشاغل مرتبط با ایمنی عمومی یک رسته شغلی هستند. پس از آن می توان هر رسته شغلی را چندین گروه شغلی تفکیک کرد.مثل مشاغلی که در آنها به اجرای قانون پرداخته می شود. هر گروه شغلی را می توان به مجموعه ای از رده های شغلی تقسیم کرد ، برای مثال رده مأمورین قسم خورده اجرای قانون. در نهایت به واژه شغل می رسیم که مأمور نیروی انتظامی یک شغل محسوب می شود.
کوچکترین واحد تحلیل کار ، مولفه یا عنصر است. هر واحد کوچکی از محتوای کار که نیازمند شرح فرایندهای جسمانی و فکری باشد عنصر نامیده می شود. مثل تماس تلفنی. واحد دیگر شغل که از عنصر بزرگتر است ، فعالیت نامیده می شود. فعالیتها خوشه هایی از عناصر هستند که معطوف به انجام الزامات کار هستند.مثل اتومبیل یا موتور سوار را به کنار جاده راندن.
وظایف مجموعه ای از فعالیتها هستند که معطوف به تحقق اهداف شغلی خاصی هستند.مثل نوشتن جریمه برای متخلفان .
واحد دیگر شغل که از وظیفه بزرگتر است ، تکلیف است . تکلیف مجموعه ای از وظایف است که همگی معطوف به اهداف شغل هستند . مثل نظارت بر ترافیک
.
۴- واژگان زیر را تعریف کنید.
طراحی شغل : به معنای تعریف نحوه انجام کار و وظایف خاصی است که باید در شغل معینی انجام شوند.
ارزشیابی شغل : فرایندی نظام یافته برای تعریف ارزش نسبی مشاغل سازمان است تا بدین ترتیب مبنایی برای طراحی ساختارهای پرداخت منصفانه و گریدینگ (رتبه بندی ، درجه بندی) مشاغل فراهم آید.
شغل هوشمند : منظور از مشاغل هوشمند ، مشاغلی است که شبکه توسعه قوی دارد ، جهت گیری شغل را امکان پذیر می کند ، ایجاد خودهای ممکن را فراهم ساخته و موجب یادگیری مادام العمر فرد شود ، به ایجاد شایستگی زیربنایی بینجامد و همچنین موجب خودآگاهی شاغل شود.
منبع: مدیریت منابع انسانی دکتر سهرابی
