قبل از ورود به بحت مدیریت استراتژیک منابع انسانی(SHRM) مروری اجمالی بر دو مفهوم استراتژی و مدیریت استراتژیک می کنیم که به درک مفهوم SHRM کمک می کنند.
استراتژی :
- مسیری است که یک سازمان در بلندمدت طی می کند تا در محیط دائما در حال تغییر از طریق شکل دادن به منابع و شایستگی هایش، با هدف تحقق انتظارات ذی نفعان، به مزیت رقابتی دست یابد.
با توجه به این تعریف، هوفر میگوید که جنبه اصلی و مهم کار مدیران ارشد سازمان انطباق شایستگی‌های سازمان (مهارت‌ها و منابع داخلی) با فرصت‌ها و ریسک‌های ایجاد شده به وسیله تغییرات محیطی می‌باشد، به‌طوری که از منابع به صورت کارا و اثربخش استفاده شود. - الگویی از اقدامات مدیران جهت دستیابی به اهداف سازمانی می‌دانداقداماتی که متمایز از رفتار رقبا باشد و در نهایت عملکرد مالی بالای متوسط برای سازمان ایجاد کند.
می توانیم استراتژی را با دو مفهوم تعریف می کنیم:
۱. دارا بودن نگاه به جلو: به این معنی که استراتژی در مورد جایی است که می‌خواهیم بروم همچنین چگونگی رسیدن به آن جا. یعنی در این تعریف هدف و وسیله (end and mean) مدنظر می‌باشد.
۲. دومین معنی استراتژی، توجه به مفهوم تناسب استراتژیک (Strategic fit) می باشد. به این معنا که سازمان برای حداکثر کردن مزیت رقابتی، باید قابلیت‌ها و منابعش را با فرصت‌های محیط تطبیق دهد.
ماهیت استراتژی را می توان با توجه به تعدادی عناصر و اصطلاحات توصیف کرد.
همچنین این عناصر یا به عبارتی مفاهیم، در SHRM به کار برده می شوند.
درک آنها می تواند به درک این حوزه استراتژیک کمک نماید.
این مفاهیم عبارتند از:
- ۱. مفهوم مزیت رقابتی که چیزی را که استراتژی باید به آن دست یابد و چگونگی انجام این کار(یعنی چگونگی دستیابی به مزیت رقابتی از طریق استراتژی) را توصیف می کند
- ۲. مفهوم زنجیره ارزش به عنوان ابزاری برای تحلیل عوامل اثرگذار در دستیابی به اهداف استراتژیک
- ۳. مفاهیم شایستگی ها و قابلیت های متمایز به عنوان مبنایی برای دستیابی به مزیت رقابتی
- ۴. دیدگاه منبع محور(RBV) به منظور مشخص نمودن عوامل و منابع کلیدی مرتبط به دستیابی به مزیت رقابتی
- ۵. مدیریت استراتژیک
- ۶. مدل نوآوری کسب و کار (bussiness model innovation)به عنوان روشی برای ایجاد یا باز مهندسی یک کسب و کار از طریق بازنگری در عوامل مدل کسب و کار به منظور شناسایی فرصت ها جهت کسب مزیت رقابتی و موفقیت سازمان
مدیریت استراتژک
مدیریت استراتژیک عبارت است از:
فرآیند شناسایی و اجرای طرح های استراتژیک سازمان از طریق انطباق قابلیت های سازمانی(قوت ها و ضعف ها) با تقاضاهای محیطی( رقبا، مشتریان، تامین کنندگان و…)
به طور کلی می توانیم بگویم در فرآیند مدیریت استراتژیک:
- در ابتدا سازمان جهت گیری های استراتژیکی خود را از طریق تعریف چشم انداز، ماموریت، ارزش ها مشخص می کند. با توجه به این جهت گیری ها اهداف سازمان تعریف می شود.
- در مرحله بعد تحلیل های داخلی و خارجی سازمان صورت می گیرد(SWOT).
- با توجه به این تحلیل ها، استراتژی های موجود مورد بررسی و مداقه قرار می گیرد تا مشخص شود ما چه کاری تا به امروز انجام دادیم، آیا این استراتژی با با توجه به تحلیل ها مناسب و مرتبط است و… .
- در نتیجه این بررسی ها ممکن است مشخص شود بین آنچه ما انجام می دهیم و آنچه باید انجام دهیم، شکاف وجود دارد.
- در مرحله بعد مشخص می کنیم ما چه منابع، شایستگی ها، قابلیت ها و امکاناتی داریم تا بتوانیم به آنچه باید و مطلوب ما است برسیم.
- در نهایت استراتژی هایی تدوین گردیده، برنامه های اجرای طراحی و اجرا صورت می گیرد
- و در آخر نظارت و بازبینی بر اجرا صورت می گیرد تا در صورت نیاز تغییراتی در مراحل قبلی این فرآیند صورت گیرد.
