اولین سؤال هر فردی که به سازمان میپیوندد این است که: «چه چیزی از این سازمان نصیب من میشود؟»
حقوق و مزایای افراد باید جنبه انگیزشی داشته باشد، به این معنی که برای پرداخت سیستمی طراحی شود که محرکی برای سختکوشی و عملکرد بالا باشد.
سیستم جبران خدمات : اصطلاح عامی است که شامل سیستم حقوق و دستمزد ، سیستم انگیزش و پاداش، و سیستم بیمه و سلامت می باشد.
منظور از این سیستم، شیوه های جبران خدمات کارکنان در سازمان است و شامل همه پرداخت های نقدی و غیرنقدی (تقدير، فرصت رشد، فرهنگ سازمانی، اجناس، بیمه، امکانات رفاهی و …) می شود که در ازای خدمات فرد از طرف سازمان به وی تعلق می گیرد.
بر اساس قانون استانداردهای کاری منصفانه (FLSA) (Fair Labor Standard Act) معمولاً جبران خدمات برای کارکنان معاف از مالیات (exempt) همچون مدیران، متخصصان و حرفهایها صورت ماهیانه یا سالانه و برای کارکنان غیرمعاف از مالیات (non exempt) بر اساس دستمزد ساعتی محاسبه میشود.
هر فردی که به سازمان میآید، قابلیتها، تواناییها، مهارتها و در برخی موارد اعتبار خود را به عنوان داده به سازمان میآورد و انتظار دارد این دادهها با ستارههایی که سازمان به او میدهد، جبران شود.
با نگاه استراتژیک به مدیریت منابع انسانی، جبران خدمات باید متناسب با شرایط سازمان و تحولات محیطی، به صورت پویا و انعطافپذیر طراحی شود.
سیستم جبران خدمات در گذشته بر اهمیت شغل متمرکز بوده ویژگیهای شاغل چندان مد نظر نبوده است ولی با رقابتی شدن سازمانها، مهارتها و قابلیتهای او در تعیین مزایای مالی و غیرمالی اهمیت یافته است.
وظیفه تعیین سیستم حقوق و دستمزد بر عهده مدیریت منابع انسانی است که باید با همکاری مدیران واحدها انجام شود.
حقوق و دستمزد باید با وظایف و مسؤولیتهای مندرج در شرح شغل مرتبط باشد.
مزد: مبنای محاسبه آن ساعت کار است / متداولترین روش پرداخت برای کارکنان مشمول قانون کار
حقوق: پرداختهای ماهانه/ متداولترین شیوه پرداخت به کارکنان مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری
مزایای سیستم جبران خدمات
برنامههای مؤثر جبران خدمات، مزایای متعددی دارند.
- کارکنان بهتری را جذب مینمایند.
- کارکنانی که از پرداخت رضایت داشته باشند، در سازمان باقی میمانند.
- یک سیستم انگیزشی خوب، انتظارات را به روشنی به کارکنان منتقل میکند، بنابر این، کارکنان به خوبی میدانند که سازمان از آنها چه میخواهد.
- قدردانی از تلاشهای کارکنان و پرداخت بیشتر به آنها، انگیزه افراد و در نتیجه عملکرد را افزایش میدهد.
- پیوند پاداش با عملکرد، کارکنان را به تولید و ارائه محصولات و خدمات بهتر ترغیب میکند.
نمودار پاداش درونی- بیرونی- مالی- غیر مالی
اشکال پرداخت
- شکل صفحه قبل انواع اشکال دریافت کارکنان از سازمان را نشان میدهد.
- در واقع بازگشت کل (total return) جبران خدمات جامع و با زگشت رابطهای (relational returns) را شامل میشوند که اجزای آن در شکل نشان داده شده است.
- بازگشت رابطهای (فرصتهای یادگیری، مقام، کار چالشی و …)، روانشناختی هستند (Psychological)
- جبران خدمات، معاملهای (transactional) هستند.
- این نوع شامل پرداختهای مستقیم چون نقدی (مثل حقوق پایه، شایستگیها، انگیزانندهها، مشوقهای بلند مدت و کوتاه مدت) و غیرمستقیم (بازنشستگی، بیمه درمانی، برنامههای تعادل کار، زندگی و …) میباشد.
ماتریس جبران خدمات
ماتریس جبران خدمات به مولفه های بران خدمات از طریق p4 گفته می شود که به شکل جدول زیر است:
فرمول حقوق و مزایا
| TC= JGP+PGP+SP+MSP+TP+RP+CP+OP+MP+FB+FB+PBP | |
| C= جمع جبران خدمات/ حقوق و مزایا | |
| JGP(Job Grade Payment)= حق گرید شغلی | 1 |
| PGP(Personal Grade Payment)= حق سطح شخصی | 2 |
| SP(Supervisory Payment)= فوق العاده مدیریت | 3 |
| MSP(Market Survey Payment)= فوق العاده جذب | 4 |
| TP(Talent Payment)= فوق العاده استعداد ها | 5 |
| RP(Role Payment)فوق العاده نقش= | 6 |
| CP(Conditional Payment)= فوق العاده منطقه | 7 |
| OP(Overtime Payment)= اضافه کاری | 8 |
| MP(Mission Payment)= حق ماموریت | 9 |
| مزایای رفاهی(قانونی/ شرکتی)FB(Fringe Benefits)= | 10 |
| FB(Fringe Payment)= پرداخت جانبی(نوبت کاری، تعطیل کاری،…) | 11 |
| PBP(Performance Based Payment) = پاداش عملکرد(کارانه) | 12 |
مدل پرداخت worldatwork را میبینید که شامل موارد جبران خدمات، مزایا، کار، زندگی، عملکرد، شناسایی و فرصتهای توسعه میباشد.
