مقدمه
اقتصاد جهانی، سرعت رشد و تغییرات تکنولوژیکی، تغییرات دموگرافیک و نگرشهای اجتماعی به طور مداوم بر چگونگی تأمین منبع سازمان تأثیر دارند
نیاز به افراد درست، با مهارت درست، نقش درست، در زمان درست و مناسب و با هزینه مناسب امروزه برای سازمان ها اهمیت زیادی دارد
کمبود مهارتها و افزایش رقابت در جذب استعدادها، بحث برنامه ریزی منابع انسانی را ضروری ساخته تا سازمان بتواند در فضای رقابتی امروز باقی بماند
در فصول قبلی بررسی شد که مدیریت منابع انسانی براساس استراتژی های سازمان، استراتژی های خود را تعریف می کند
پس براساس استراترژی ها، ساختار و مشاغل طراحی و باز طراحی می گردد
در مرحله بعد نیاز است از طریق برنامه ریزی منابع انسانی، نیرو های مناسب در مشاغل مناسب و درست قرار گیرند
معرفی برنامه ریزی نیروی انسانی
به طور کلی برنامه ریزی منابع انسانی(HRP) فرآیند تصمیم گیری در مورد این می باشد که چه پست هایی در سازمان باید پر شود و این اقدام به چه صورت باید انجام شود
برنامه ریزی منابع انسانی نیازمندهای انسانی سازمان را مشخص و با برنامه ریزی آنها را فراهم می کند
از این طریق برنامه ریزی منابع انسانی نیازهای سازمان به منابع انسانی تجزیه و تحلیل شده و به گونه ای پیش بینی و برنامه ریزی می شود که هرگاه در هر جای سازمان پستی خالی شد، منابع انسانی لازم برای آن پست شناسایی شده و آماده باشند.
به زبان ساده HRP در مورد انطباق تقاضای سازمان برای منابع انسانی با عرضه آن در طول زمان می باشد
تعریفCIPD از برنامه ریزی منابع انسانی:
برنامه فرآیند کلیدی HRM میباشد که به وسیله استراتژیهای انسانی سازمان شکل داده شده و موجب میگردد تعداد افراد مناسب با مهارتهای مناسب، در مکان مناسب، و در زمان درست وجود داشته و موجب تحقق اهداف کوتاه مدت و بلندمدت سازمان گردند.
HRP، فرآیندی سازمانی است که نیازهای در حال تغییر سازمان و استراتژی افراد را همراستا میکند.
HRP اغلب از یک رویداد خاص و یا تغییر ساختار سازمانی، ادغام، اکتساب یا پروژههای تغییرات تحولی آغاز میشود. با این حال تمرکز بر برنامهریزی منابع انسانی در هر زمانی اهمیت دارد.
در برنامه ریزی منابع انسانی دو دیدگاه وجود دارد:
دیدگاه سخت
دیدگاه نرم یا استراتژیک
برنامه ریزی منابع انسانی سخت مربوط به تعیین تعداد افراد مناسب با مهارت مورد نیاز می باشد به این نوع برنامه ریزی، برنامه ریزی منابع انسانی کمی نیز می گویند
برنامه ریزی نرم یا استراتژیک به عنوان زنگ (یا اخطاری) به سازمان جهت استفاده از استراتژی سازمان برای توسعه افراد با فرهنگ، نگرش، تعداد و مهارت مناسب و مورد نیاز کمک می کند که به آن برنامه ریزی منابع انسانی کیفی نیز می گویند
در واقع این نوع برنامه ریزی در مورد استراتژی یا ایجاد یک چارچوب استراتژیک است تا از این طریق سازمان بتواند در پاسخ به محیط در حال تغییر، چابک و پاسخگو بماند و متناسب با برنامه های استرتژیک سازمان، نیازهای انسانی آن را تامین نماید
ارتباط بین برنامه ریزی منابع انسانی و برنامه ریزی کسب و کار:
- برنامه ریزی منابع انسانی بخشی از برنامه ریزی کسب و کار است.
- برنامه ریزی استراتژیک تغییرات پیش بینی شده در نوع فعالیتهای انجام شده توسط سازمان و مقیاس این فعالیتها را تعریف می کند
- . این فرآیند شایستگیهای کلیدی که سازمان برای دستیابی به اهدافش نیاز دارد را تعریف می کند
- برنامه ریزی نیروی کار این برنامه ها را به الزامات و نیازمندیهای انسانی تفسیر می کند
چون بدون منابع انسانی و برنامه ریزی برای تامین آن تحقق اهداف امکان پذیر نیست، فرآیند برنامه ریزی اهمیت می یابد. به دلیل این اهمیت گاهی از این فرآیند به عنوان برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی نام برده می شود که متناسب با اهداف سازمان و تحلیل های درونی و بیرونی، به شناسایی نیازهای انسانی اقدام می شودبیشتر تمرکز این برنامه ریزی به شناسایی نقش های حیاتی و کلیدی می باشد
عوامل موثر بر نیاز به HRP
یکسری از شرایط و مسائل باعث گردیده که اهمیت برنامه ریزی منابع انسانی بیشتر گردد:
- vرکود اقتصادی و شرایط اقتصادی بی ثبات برنامه ریزی را غیر قابل اعتماد کرده است وقتی برنامه ریزی ضعیف می شود، سازمان واکنش می شود و به این سمت متمایل م یشود که فقط در پاسخ به تغییرات کوتاه مدت در نیازهای سازمانی، استخدام یا اخراج نماید و در نتیجه بر سرمایه گذاری بلندمدت در مهارتها و توسعه مورد غفلت قرار می گیرداز این جهت برنامه ریزی hr می تواند به اتخاذ دیدگاهی بلندمدت و پویا متناسب با استراتژی ها و تعریف سناریو های مختلف برای شرایط آتی، به سازمان کمک کند
- vجهانی شدن که در اینجا به معنی افزایش دسترسی به استعدادها فراتر از مخازن محلی و حتی منطقه ای می باشد و این رقابت بین سازمانها را افزایش می دهد که لزوم برنامه ریزی برای hr را نشان می دهد
- vکارشناسان متخصص تکنولوژیک، فقط مورد نیاز سازمانهای High-Tec نیست، بلکه همه صنایع به انها نیاز دارند و برای کسب آنها باید برنامه ریزی کنند
- کسب و کارها نیاز به انعطاف پذیری زیاد و چابکی برای انطباق با تغییرات سریع دارند. استفاده از گزینه هایی چون برون سپاری، شغل سپاری، کار پاره وقت نیاز به بازنگری در منابع انسانی سازمان دارد
- تغییر در چشم انداز، مأموریت یا مسیر سازمان به دلیل ادغام یا اکتساب (MA) ، نیازمند برنامه ریزی منابع انسانی است. مثلاً ادغام ممکن است باعث شود کارکنان مازاد سازمان را ترک کنند و یا نیازمند تصمیماتی در مورد بازنشستگی و … باشد، یا مهارت و استعداد جدیدی نیاز شود
برنامه ریزی منابع انسانی بینشی برای سازمانها فراهم میکند که سازمان را فراتر از این میبرد که صرفاً به رویدادهای مشخص عکسالعمل نشان دهد
این فرآیند از طریق موارد زیر به سازمان کمک میکند:
- هزینه های مرتب به نیروی کار را کاهش دهد.
- به نیازهای مشتریان پاسخ دهد.
- شکافهای مهارتی را شناسایی میکند.
- به مدیریت استعداد و توسعه افراد کمک میکند.
- ناکارآمدی ها و کمبودهای مشخص را هدف قرار میدهد.
- به حفظ کارکنان کمک میکند.
- خروجیهای سازمان از جمله خدمات و منابع انسانی آن را بهبود میبخشد.
- تقابل کار- زندگی را بهبود میدهد.
- به برنامههای کارمندیابی، آموزش، مدیریت استعداد کمک میکند
