مراحل جامعه پذیری
برنامه هایی که برای جامعه پذیری افراد طراحی و اجرا می شوند یکسان نیستند و بستگی به تجربیات کارکنان جدید دارند
اگر آشنایی آنها با سازمان زیاد باشد برنامه جامعه پذیری باید کوتاه و در غیر این صورت باید مفصل طراحی شود
به طور کلی فرایند جامعه پذیری فرد در سازمان به سه مرحله اصلی تقسیم می شود:
پیش از ورود به سازمان، مواجهه فرد با سازمان، تغییر فرد
۱ پیش از ورود به سازمان
- فرد با تصورات و انتظاراتی وارد سازمان می شود و خود را برای شغل آماده می کند
- فرد سعی می کند رفتار و کرداری متناسب با تصوری که از سازمان دارد داشته باشد
- افراد با ارزشها، انتظارات و تصورات شکل یافته ای وارد سازمان می شوند، هر چقدر نظام ارزشی شکل گرفته و تثبیت شده فرد با نظام ارزشی سازمان مطابقت بیشتری داشته باشد عملکردش بهتر خواهد بود
- یکی از موارد نیازمند توجه در جامعه پذیری شوک اولیه است که معمولا در روزهای اولیه شکل می گیرد و گاهی اوقات به ترک خدمت منجر می شود
- برای جلوگیری از ایجاد شوک اولیه باید کاری کرد که فرد احساس کند سازمان به فکر رفاه و آرامش او هست…
- مثلا می توان شبکه دوستان و یاری رسان در برنامه های جامعه پذیری ایجاد کردکارها به شکل تیمی انجام شود و پاداش ها بدین منظور طراحی شوند
- برنامه هایی برای برقراری تعادل بین زندگی شخصی و زندگی کاری فرد در روزهای اولیه ایجاد شود
۲ مواجهه فرد با سازمان
- بعد از ورود به سازمان، فرد ممکن است احساس کند که بین تصورات او از شغل و سازمان و واقعیت ها تفاوت هست
- یعنی ممکن است فرد در ابتدای ورود به سازمان فرد تصور کند که شغل مهم و حساسی را به عهده خواهد گرفت، ولی پس از مدتی با این واقعیت مواجه می شود که همه تواناییها و مهارتهایش به کار گرفته نمی شود.
- این مسئله ممکن است موجب بروز احساسات منفی شده و فرد به فکر ترک خدمت بیفتد
- به همین دلیل است که در فرآیند کارمندیابی اشاره شد که بهتر از اطلاعات واقعی در مورد شغل ارائه شود تا انتظارات واقعی شکل بگیرد
- پس در این مرحله سازمان باید بکوشد فرد را از قالبهای فکری و رفتاری سابقش خارج و ارزشهای خود را جایگزین آنها کند
۳ تغییر فرد
- اگر شناخت فرد از سازمان درست باشد و بين نظام ارزشی فرد و نظام ارزشی سازمان سازگاری کلی وجود داشته باشد، فرد در زمینه های جزئی بینش، نگرش و رفتار خود را مطابق با نظام ارزشی سازمان تغییر می دهد یعنی فرد توانسته است شوک مرحله دوم را مدیریت کند
- چنانچه فرایند جامعه پذیری موفقیت آمیز باشد، فرد با شغل عجین می شود و تعهد سازمانی و بهره وریش بالا می رود
- بخشی از فرایند جامعه پذیری، مدیریت تضاد بین کار و خانواده است که در سالهای اخیر اهمیت یافته است
- دلیل اهمیت تضاد میان زندگی سازمانی و شخصی در جامعه پذیری این است که هنگام تغییر شغل یا ورود فرد به سازمان جدید، این تضاد به بیشترین حد خود می رسد
- وجود برنامه هایی جهت کاهش این تضاد و افزایش تعادل بین زندگی کاری و شخصی می تواند به جایگیری فرد در سازمان کمک کرده و این تصور حامی بودن سازمان را در فرد ایجاد کند
کارکرد جامعه پذیری
- به دلیل آشنایی فرد با سازمان و شغل، به بهبود عملکرد، سرعت عمل و کاهش خطاهای عملکردی منجر می شود
- به ایجاد رابطه صحیح و صمیمانه با سایر همکاران کمک می کند
- جامعه پذیری موفق موجب ماندن و ادامه خدمت فرد در سازمان و افزایش تعهد و عملکرد وی می گردد
- اضطراب، ابهامات و نگرانیهای روزهای اولیه را برطرف می کند
- شروع اقداماتی جهت ایجاد هویت سازمانی در فرد می باشد
