اهمیت پول در جبران خدمات

 امروزه، انسان به اندازه ای برده پول شده که در طول تاریخ، هیچ گاه به این حد اسیر هیچ کدام از مصنوعات و مخلوقات خویش نبوده است. پول و پرداختهای مالی یکی از مؤلفه های تعیین کننده در دنیای مدرن شده است. یکی از سازوکارهای قدرتمند برای جهت دهی انرژی، اهداف و رفتارهای افراد و سازمان، شیوه توزیع پول در سازمان است.  (اهمیت پول در جبران خدمات)

هر چند که پول در ابتدا به عنوان وسیله ای (واسطه ای) برای مبادلات اقتصادی ایجاد شد ولی امروزه معانی پیچیده تری یافته است؛ چرا که می تواند ارزشها، هویت و ادراک از خود ما را نیز تحت الشعاع قرار دهد و حتی ممکن است جنبه احساسی نیز داشته باشد.

در اینجا به چند جنبه از اثرات پول اشاره می شود:

 پول و ارزشها.

 زمانی زیمل اشاره کرد که پول در جهان مدرن ارزشها را تبدیل به ارزیدن کرده است. وقتی ارزشهای انسانی تبدیل به ارزیدن شوند، سازوکار قیمت گذاری در این زمینه عمل کرده، ارزشها را قابل خرید و فروش می کند.

 در این حالت دیگر اهمیت ندارد که شرافت یک استاد دانشگاه چه ارزشی دارد. بلکه این اهمیت دارد که این شرافت چقدر می ارزد تا معادل پولی آن پرداخت و شرافت خریداری شود. خودفروشی ارزشی امروزه در سازمان ها موج می زند و گویا نسبیت به اشتباه به این ارزشها نیز کشیده شده است.

مدیریت در سازمان هایی که ارزش های آن قابل خرید و فروش باشند سهل و ممتنع است؛ یعنی هم سخت و هم آسان است: سخت است چون مدیر باید انسانیت خود را بفروشد؛ آسان است چون وقتی همه ارزشها نسبی (غیر پایدار) باشند، ساز و کار دست نامرئی عرضه و تقاضا، خرید و فروش ارزشها را به تعادل می رساند. 

پول و هویت اجتماعی، 

بسیاری از مردم هویت خود را بر اساس میزان مالکیت دارایی ها و پول تعریف می کنند: “پول دارم پس هستم”. هر قدر دارایی ها و پول فرد بیشتر باشد، احساس ارزشمندی بیشتری می کند و آن را نشانه هویت اجتماعی بالاتر خود می داند. البته این امر بین جنسیت های مختلف متفاوت است. 

تحقیق در۴۳ کشور جهان نشان داد که مردان نسبت به زنان بیشتر هویت خود را با پول پیوند می زنند. اولویت پول به مردان بالاتر از زنان است.

در نظر مردان پول قدرت می آورد و قدر موجب پایگاه اجتماعی بالاتر و احترام بیشتر می شود. به علاوه، از طریق پول می توان دیگران را تحت کنترل خود درآورد.

پول و نگرش و احساسات

پول ممکن است موجب ایجاد و تقویت نگرش ها و احساسات خاصی در افراد شود. عده زیادی پول را دوست دارند و عده کمی هم به آن بی اعتنا هستند. بر خلاف تصور عمومی، نتایج حاصل از یک پژوهش نشان داد که پول موجب شکل گیری احساسات منفی همچون اضطراب، افسردگی، خشم، حرص و می شود.

البته نبود پول هم ممکن است موجب بروز احساساتی همچون افسردگی، درماندگی، عجز و ناکام شود، در موارد کمی هم پول موجب سخاوت و بخشندگی می شود.

پول موجب ایجاد نگرش های خاصی می شود که رفتارشناسان تحت عنوان اخلاق پول از آن یاد می کنند. افرادی با اخلاق پول بالا، بر این باورند که پول به خودی خود شر نیست و می توان از آن به عنوان نماد قدرت، احترام و موفقیت در جامعه استفاده کرد؛ ولی باید متناسب با اصول اخلاقی، پول را به دقت مدیریت کرد.

فرهنگهای مختلف، نگرشهای متفاوتی به پول دارند. در چین و ژاپن به پول اولویت بالایی می دهند و در کشورهای اسکاندیناوی نمایش پول و ثروت خوشایند نیست.

پول و نیازها. 

پول عامل مهمی برای ارضای نیازهای افراد است. تصور عمومی بر این است که پول فقط نیازهای سطح پایین را برآورده می سازد؛ می توان با پول غذا خرید و پناهگاه تهیه کرد. 

ولی پول در سطوح بالای نیازها نیز عمل می کند. پول نماد جایگاه اجتماعی فرد است و افراد موفقیت و پیشرفت خود را بر اساس پولی که می گیرند محاسبه می کنند. 

حتی موفقیت طلبان که تنها به وسیله پول برانگیخته نمی شوند و نفس کار برای آنان مهم است، از میزان پولی که دریافت می دارند، به عنوان یک بازخورد استفاده می کنند. هر قدر پول بیشتری به دست آورند، احساس می کنند موفقیت بیشتری کسب کرده اند؛ یعنی معیار و نمره موفقیت آنان میزان پول است. 

بنابراین آگاهی مدیران منابع انسانی از کارکردها و
کژکارکردهای پول در سازمان می تواند در مدیریت موفق و مؤثر افراد به ویژه در زمینه
انگیزش آنان نقش برجسته ای ایفا کند.

از این رو، مدیران باید به سهم پول در بسته جبران خدمات توجه ویژه ای داشته باشند.

منبع: مدیریت منابع انسانی پیشرفته دکتر قلی پور دکتر عسل آغاز – سازمان مدیریت صنعتی

• 
• 
• 
•